Hệ
thống chính trị là khái niệm dùng để chỉ một chỉnh thể bao gồm các tổ chức
như đảng chính trị, nhà nước, các tổ chức
chính trị - xã hội (hợp pháp); với những quan hệ tác động qua lại giữa các nhân
tố đó trong việc tham gia vào các quá trình hoạch định và thực thi các quyết sách
chính trị nhằm bảo đảm quyền thống trị của giai cấp, lực lượng cầm quyền, đồng
thời đáp ứng nhu cầu ổn định và phát triển xã hội.
o
Hệ thống chính trị XHCN:
a) Theo nghĩa hẹp, hệ
thống chính trị là các tổ chức chính trị xã hội như các đảng chính trị, nhà
nước, các tổ chức xã hội – chính trị khác, các phong trào xã hội – chính trị…
có mối liên hệ trực tiếp hay gián tiếp với quyền lực chính trị.
Hệ thống chính trị xã hội chủ nghĩa là một cơ cấu
xã hội bao gồm Đảng cộng sản, nhà nước, các đoàn thể và các tổ chức xã hội –
chính trị hoạt động dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản, nhằm thực hiện quyền
lực của nhân dân để xây dựng chủ nghĩa xã hội.
Hệ thống chính trị xã hội chủ nghĩa bắt đầu được
hình thành ngay sau thắng lợi của cách mạng xã hội chủ nghĩa và nó dần dần phát
triển, hoàn thiện trên cơ sở hình thành và phát triển phương thức sản xuất xã
hội chủ nghĩa.
Hệ thống chính trị xã hội chủ nghĩa là khái niệm
rộng hơn “hệ thống chuyên chính vô sản”. Hệ thống chuyên chính vô sản chỉ bao
gồm những tổ chức cơ bản nhất của hệ thống chính trị xã hội chủ nghĩa.
b) Bản chất của hệ thống
chính trị được quy định bởi hai yếu tố cơ bản nhất là: quan hệ sản xuất nào đặc
trưng cho xã hội và giai cấp nào là giai cấp cầm quyền.
Trong chủ nghĩa xã hội,
quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa đóng vai trò chủ đạo và giai cấp công nhân là
giai cấp cầm quyền. Điều đó quy định bản chất của hệ thống chính trị xã hội chủ
nghĩa và bản chất đó thể hiện trên những mặt chủ yếu như sau:
- Một là, bản chất giai cấp của hệ thống chính trị xã hội chủ
nghĩa thể hiện bản chất của giai cấp công nhân.
- Hai là, bản chất dân chủ của hệ thống chính trị xã hội chủ
nghĩa là sự thống trị của đa số nhân dân lao động đối với thiểu số bóc lột.
- Ba là, bản chất thống nhất, không đối kháng của hệ thống
chính trị xã hội chủ nghĩa có cơ sở là chế độ công hữu xã hội chủ nghĩa về tư
liệu sản xuất chủ yếu và sự thống nhất về lợi ích cơ bản của đa số nhân dân lao
động.
b. Mục tiêu, quan
điểm xây dựng, hoàn thiện hệ thống chính trị trong thời kỳ đổi mới
Mục tiêu: Mục tiêu chủ yếu của đổi mới
hệ thống chính trị là nhằm thực hiện tốt hơn dân chủ XHCN, phát huy đầy đủ quyền
làm chủ của nhân dân. Toàn bộ tổ chức và hoạt động của hệ thống chính trị ở nước
ta trong giai đoạn mới là nhằm xây dựng và hoàn thiện nền dân chủ xã hội chủ
nghĩa, bảo đảm quyền lực thuộc về nhân dân.
Quan niệm:
Một là, Kết hợp chặt chẽ ngay từ đầu
đổi mới kinh tế với đổi mới chính trị, lấy đổi mới kinh tế làm trọng tâm đồng
thời từng bước đổi mới chính trị.
Hai là, đổi mới tổ chức và phương
thức hoạt động của hệ thống chính trị nhằm tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng
, hiệu lực quản lí của Nhà nước, phát huy quyền làm chủ của nhân dân, làm cho hệ
thống chính trị hoạt động năng động hôn, có hiệu quả hơn, phù hợp với đường lối
đổi mới toàn diện, đồng bộ đất nước; đặc biệt là phù hợp với yêu cầu của nền
KTTT định hướng XHCN, của sự CNH, HĐH gắn với kinh tế tri thức, với yêu cầu hội
nhập kinh tế quốc tế.
Ba là, đổi mới hệ thống chính trị
một cách toàn diện, đồng bộ, có kế thừa, có bước đi, hình thức và cách làm phù
hợp.
Bốn là, đổi mới mối quan hệ giữa
các bộ phận cấu thành của hệ thống chính trị với nhau và với xã hội, tạo ra sự
vận động cùng chiều theo hướng tiềm năng, thúc đẩy xã hội phát triển; phát huy
quyền làm chủ của nhân dân.
No comments:
Post a Comment